Ağrının En Ünlü Yemekleri nelerdir?
AYR Ekibi olarak Ağrının En Ünlü Yemekleri hakkında yaptık. Kısacası bunlar, Abdigor Köftesi, Gösteberg Et, Haşıl, Hengel, Erişte, Kuymak, Pişi Erdek, Hasude, Ayranaşı, Ciriş Ketesi ve Halise‘dir.
Abdigor Köftesi
İlin en tanınmış yemeği Abdigor Köftesi’dir. Doğubeyazıt ilçemizde yaygın olan bu köfte, içli köfteye benzer. Yöremizin en lezzetli yemeğidir. Yağsız, sinirsiz, kemiksiz sığır eti, çok az miktarda soğan, bir adet yumurta ve baharatlardan yapılır. Hazırlanması taze et, bir tokmak ile taş üzerinde merhem şeklini alıncaya kadar dövülür. Hamur haline gelen et, soğan ve su katılarak elle çırpılır. Çırpıldıktan sonra bir saat dinlendirilen köfteler pilav üzerine konularak servis yapılır.
Malzemeler (6-7 kişilik)
1 kg. dana bonfile
2 adet yumurta
1 adet soğan
2 çorba kaşığı um
1,5 su bardağı su
2 çay kaşığı karabiber
2 çay kaşığı kırmızı tozbiber
Tuz
Hazırlanışı
Bonfile et tahta tokmakla 15 dakika sinir ve yağlan ayrılacak şekilde dövülür. Ete tuz eklenip 15 dakika daha dövülür. Bu işlemin ardından 1,5 su bardağı su ete karıştırılarak yedirilir. Macun kıvamına gelen ete ince kıyılmış kuru soğan, karabiber, kırmızı toz biber, yumurta ve un eklenerek yoğrulur. Geniş bir tencereye, yarısını geçecek kadar su koyulur, tuz eklenir. Hazırlanan etli harçtan yumurta büyüklüğünde etler alınıp, su yardımıyla şekil verilir ve suya atılır. Tencerenin kapağı yarım kapatılıp 20-25 dakika harlı ateşte pişirilir. Köfteler piştikten sonra, tencereden delikli kepçe ile alınır. Haşlanmış köfteler tereyağında kavrulur, Patates kızartması, pilav ve yoğurt eşliğinde servis yapılır.
GÖSTEBERG ET
Malzemeler: Genç kuzu veya oğlak eti, Tereyağı, Salça, Soğan, Gösteberg adı verilen dağ otu.
Hazırlanışı: Genç kuru veya oğlak kesilip yüzüldükten sonra ayıklanıp doğranır. Tereyağı ve salça ile yoğrulur. Üzerine gösteberg otu ince kıyılarak serpilir. Tüm bu karışım aynı hayvanın postu içerisine koyularak açık yerleri dikilir. Düz bir yerde üzerine nemli toprak yığılır. Bu toprağın üzerinde bir saat kızgın ateş yakılır. Bir süre dinlendirildikten sonra post açılarak servis yapılır.
HALİSE
Ağrı iline ait helise (ya da halise) özellikle köy düğünü gibi özel günlerde yapılan bir yemektir. Büyük kazanlar içinde ve odun ateşinde pişirilir. Kimi yörelerde bu yemeğe “keşkek” adı verilir.
Malzemeler
1 kilo kemikli kuzu veya koyun eti
2 su bardağı aşurelik buğday
8-10 bardak sıcak su
1 çay kaşığı tuz
5 yemek kaşığı tereyağı
Yapılışı
Kemikli et tencerede kaynatılır. İyice yumuşayıncaya, etler kemiklerinden ayrılıncaya dek pişirilir. Etler kemiklerden ayrılıp bir kenara alınır. Bir gece öncesinden yıkanıp süzülen aşurelik buğday (dövme) etlerin içine konur. Üzerine sıcak su ve tuz ilave edilir. Büyük bir tahta kaşıkla, adeta sertçe dövülür gibi karıştırılır. İyice macun kıvamına getirilir. Birbirine karışan yemek tabağa alınır. Tereyağı hafif kahverengi olana kızdırılır ve servis yapılırken yemeğin üzerine dökülür.
ERİŞTE
Evde kesilen erişte ve yeşil mercimekle hazırlanır. Önceden haşlanan yeşil mercimek, erişteyle kaynatılıp süzüldükten sonra yağlanmış tencerenin tabanına patates dizilir, üzerine mercimekli karışım konur. Son olarak üzerine kızdırılmış yağ gezdirilir ve patatesler kırmızı renk alıncaya kadar pişirilir. Ters çevirilip servis edilen bu yemek, kimi zaman patates yerine lavaş ekmeği ile de yapılır.
HENGEL
Buğday unundan hazırlanan hamur bir süre dinlendirilir, yufka şeklinde ince olarak açılır ve kareler şeklinde kesilir. Kaynar suda haşlandıktan sonra süzülür ve bir tepsiye çekilir. Üzerine sarımsaklı yoğurt veya hengel sosu dediğimiz yöremize has kurut isimli bir malzeme ezilerek dökülür yine içinde küçük soğan parçacıkları kavrulmuş tereyağı dökülerek servis yapılır. Bekletilmeden ve soğutulmadan yenmesi gerekir.
KUYMAK
Önce bir tavaya kaymak konulur ve ısıtılır. Daha sonra alabildiği kadar Mısır unu veya buğday unu konularak sürekli bir biçimde karıştırılır. Biraz su dökülerek karıştırılamaya devam edilir. Ta ki kaymağın yağı çıkıncaya kadar, yağ çıktığı zaman yenmeye hazırdır.
HASUDE
Hasuda tatlı bir yiyecektir. Önce şerbet hazırlanır. Şerbetin içine çok az un atılır ve çırpılır. Daha sonra tavada yağ ısıtılır ve içine hazırladığımız şerbetle un dökülerek karıştırılır. 5-10 dakika böylece ateşte pişirildikten sonra hazır olan hasuda yenmeye hazırdır.
AYRANAŞI
Kabuğu alınmış buğdayın güzelce suda kaynatılıp, ayran eklenerek nane ve doğranmış kabağın içinde kaynatılması ile yemeye hazır hale getirilir.
CİRİŞ KETESİ
Buğday unundan hazırlanan hamur bir süre dinlendirilir, yufka şeklinde açılır ve içine yöremizde yetişen çiriş isimli bir bitki konularak sac üzerinde pişirilir. Biraz dinlendirildikten sonra içine tereyağı dökülerek yenilir.
HAŞIL
Haşıl yapılırken ince yarma önce bulamaç şeklinde pişirilir. Sonra ortası havuz gibi açılır ve üzerine tereyağı konur. Çevresine ise sarmısaklı yoğurt gezdirilir. Haşıl ortasına açılan yağ havuzu nedeni ile ayrı tabaklara bölünmez ve tek bir kaptan yenir.
PİŞİ(BİŞİ) ERDEK
İsteğe göre, süt veya su ile mayalanarak yoğrulan hamur, biraz bekletildikten sonra, elle hafif ekmek boyutuna getirilinceye keder çevrilir, yuvarlak hamur kızgın yağa atılarak kızarıncaya kadar pişirilir.
KELEDOŞ
Kurut, ak pancar, yeşil mercimek, mantar, et veya hindi eti ile yapılır. Haşlanmış etin içine kurut katılarak diğer malzemeler ilave edilir. İyice piştikten sonra üzerine anığ (yağda kavrulmuş kekikle yapılan sos) dökülerek servis yapılır.
KAVURMA
Etler tencereye konur. Su tereyağı ve tuz eklenerek pişirilmeye bırakılır. Yaklaşık 1,5 saat pişirilmeye bırakılan etler servise hazırdır.
Kavurmanın nasıl yapılacağını bilmiyorsanız buraya tıklayarak, daha fazla bilgi alabilirsiniz. Bir başka yazımız olan, Arı sokması öldürür mü? Ölümcül tehlikesi var mı? adlı yazımızı incelemek isterseniz buraya tıklayın.
